تکدیگری حرفه ای و  سازمان یافته

پدیده تکدیگری معضلی اجتماعی و جهانی و درعین حال هشداردهنده است. تقریبا هیچ شهری در دنیا نیست که متکدی نداشته باشد. همه ما هر روز در معابر و خیابان‌ها شاهد حضور افرادی در سنین مختلف هستیم که با ظاهری ژولیده و غبارآلود، به دودکردن اسپند، دست فروشی و تکدیگری و... مشغول اند و سماجت آن‌ها در تحریک احساسات ما، آن قدر آزاردهنده است که مظلومیتشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همین عوامل باعث می‌شود افرادی با سوءاستفاده از عواطف انسانی و احساسات مردم و با استفاده از روش‌های مختلف و حتی در قالب مجموعه‌های سازمان یافته و باند‌های مافیایی، برای درآمدزایی بدون تلاش، به این کار اقدام کنند و سبب مخدوش شدن چهره زیبای شهر‌ها شوند.

بله، تکدیگری یکی از معضلاتی است که هم شرعا مذموم است و هم کمک به محتاجان واقعی و نیازمندان حقیقی را منحرف می‌کند، به نحوی که کمک کردن به این قشر متکدیان حرفه‌ای عملا کمک کردن به فساد است؛ ولی، چون شهروندان از چهره واقعی این افراد اطلاعی ندارند و گمان می‌کنند آن‌ها نیازمندان واقعی هستند، در صورتی که لیدر‌ها اقدام به تشکیل و هدایت این افراد می‌کنند، نه تنها به آن‌ها کمک مالی می‌کنند، بلکه حتی گاهی در برخورد با این پدیده شوم مانع برقراری انضباط شهری می‌شوند. در تبیین علل فراگیری این معضل باید توضیح داد که متأسفانه دستگاه‌های ذی ربط در انجام وظایفشان برای سامان دهی متکدیان کوتاهی می‌کنند و وظایف خود را گردن دیگری می‌اندازند و همین امر، گشت زنی‌ها و زحمات شبانه روزی مدیریت شهری در جمع آوری متکدیان از شهر را رسما بی ثمر کرده و همه هزینه‌های مادی و معنوی انجام شده را نیز غیرمؤثر و دچار چرخه تکرار می‌کند.

از طرفی، متکدیان راحت طلب که تن به کار نمی‌دهند، درآمد‌های میلیونی روزانه را هرگز رها نخواهند کرد. بدیهی است برخورد جدی دستگاه قضا مستند به مواد۷۱۲ و ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی که مجازات‌های بازدارنده دراین زمینه را در بر دارد، در کنار تدابیر عملی سیزده دستگاه مسئول در این حوزه، می‌تواند نقشی بسزا در زمینه پیشگیری و ریشه کن شدن این معضل ایفا کند، وگرنه جمع آوری متکدیان حرفه‌ای همچنان قصه‌ای تکراری خواهد ماند، چراکه این به اصطلاح «شغل کاذب» آن قدر درآمد دارد که اگر ماهانه هم مبلغی به متکدیان پرداخت شود، بازهم حاضر به دست کشیدن از آن نشوند.

بر اساس ماده۷۱۲ این قانون، هرکس تکدیگری را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش کند یا ولگردی کند، به یک تا سه ماه حبس محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب این عمل شود، علاوه بر مجازات یادشده، همه اموالی که از طریق تکدیگری به دست آورده است، مصادره خواهد شد. همچنین در ماده۷۱۳ قانون مجازات اسلامی آمده است که  «هر کسی طفل صغیر یا غیررشیدی را وسیله تکدیگری قرار دهد یا افرادی را به این امر بگمارد، به سه ماه تا دو سال حبس و بازگرداندن همه اموالی که از این طریق به دست آورده است، محکوم خواهد شد».

اما شاهدیم با وجود چنین قوانینی، با اینکه چندین سال است هزینه‌های هنگفتی برای جمع آوری و سامان دهی متکدیان در نظر گرفته می‌شود، نه تنها متکدیان روزبه روز به شکل سرطانی رشد می‌کنند، بلکه بسیاری از آن‌ها که اتفاقا مشتریان تکراری گشت‌های شهرداری هم هستند، چند روز بعد از جمع آوری ضربتی، دوباره آزاد می‌شوند و گدایی را از سر می‌گیرند. بنابراین، باید با تأکید گوشزد کرد که تنها عامل تأثیرگذار بر کاهش تکدیگری در جامعه، فقط خدمات شهرداری نیست.